انتقال سرقفلی به چه روش هایی امکان پذیر است؟ | انتقال قضایی سرقفلی

سرقفلی مغازه چیست؟

یکی از ویژگی هایی که برای ملک تجاری در قانون جمهوری اسلامی ایران در نظر گرفته می شود، سرقفلی است. همانند موقعیت قرار گیری، سرقفلی هم یک نوع ویژگی ملک تجاری به شمار می رود. با توجه به قانون مربوط به سرقفلی تمامی مالکانی که با دریافت سرقفلی ملک خود را واگذار کرده اند باید بعد از آن که قرارداد سرقفلی به پایان رسید با توجه به نرخ روز سرقفلی را به مستاجر خود برگرداند. البته که انتقال سرقفلی شرایطی را در پی دارد. 

به طور کلی سرقفلی به دو دسته مجازی و واقعی تقسیم می شود. در ضمن میزان سرقفلی واقعی به موقعیت، مساحت، کیفیت ساخت بنا وابسته است. اما به نظر شما سرقفلی مجازی به چه چیزی گفته می شود؟ اگر می خواهید پاسخ این سوال را به دست آورده و با روش های انتقال سرقفلی آشنا شوید در ادامه این مقاله همراه ما باشید.

سرقفلی مجازی چیست؟

همانطور که در بالا هم به این موضوع اشاره کردیم، دو نوع سرقفلی وجود دار د. یکی از آن ها سرقفلی واقعی است که همه ما با آن آشنا هستیم. اما سرقفلی مجازی؛ به طور کلی سرقفلی مجازی به پیشنه و آوازه ای گفته می شود که مستاجر در طی سال های سکونتش در آن محل به دست آورده است. اسم و رسمی که مستاجر در آن محل و آن ملک دارد اهمیت زیادی داشته و مالک بعد از اتمام قرارداد می تواند در این مورد تحقیق به عمل آورد. 

آیا می توان سرقفلی را به غیر انتقال داد؟

در صورتی که فردی به غیر از آن که سرقفلی را پرداخت کرده از ملک اجاره شده استفاده کند و کسب و کاری در آن جا راه اندازی کرده باشد، یعنی که سرقفلی به فرد دیگری انتقال یافته است. در قانون سه راه برای انتقال سرقفلی به غیر وجود دارد که شامل انتقال اختیاری، انتقال قهری و انتقال قضایی می شود. 

در ادامه به صورت مختصری آن ها را برای شما شرح خواهیم داد.

  • انتقال اختیاری

انتقال سرقفلی در چنین حالتی توسط مالک سرقفلی به فرد دیگری بر اساس سند رسمی انتقال پیدا می کند. در این حالت بعد از آن که تاریخ اجاره نامه پایان یافت مالک سرقفلی باید آن مبلغی را که به عنوان سرقفلی از فرد غیر دریافت کرده، مجددا به او باز گرداند. البته لازم به ذکر است که مالک سرقفلی تنها در صورتی می تواند به صورت اختیاری ملک سرقفلی را به غیر انتقال دهد که در قرارداد حقی بابت انتقال ملک سرقفلی به غیر ذکر شده باشد.

  • انتقال قهری

در این نوع مالک سرقفلی به صورت غیر ارادی به غیر انتقال می یابد. به عبارت دیگر در صورت فوت مالک سرقفلی، سرقفلی به ورثه او انتقال پیدا می کند.

  • انتقال قضایی

در صورتی که مستاجر املاک تجاری ادامه فعالیت و کسب و کار خود را در آن محیط انجام ندهد و بخواهند ملک سرقفلی را به غیر انتقال دهند، باید از طریق مرجع قضایی برای این منظور اقدام کرده و بدین طریق حکم انتقال به غیر را دریافت نمایید. 

در چه صورتی سرقفلی به ارث می رسد؟

به موجب قانون جمهوری اسلامی ایران در صورتی که مالک سرقفلی فوت کند، مبلغ سرقفلی به وراثان آن شخص به صورت سهم الارث می رسد. به عبارت دیگر قائم مقام صاحب سرقفلی وراثان مالک سرقفلی هستند.

موارد مربوط به سرقفلی و نحوه به ارث رسیدن آن در قانون بسیار پیچیده بوده و شرایط زیادی به منظور تقسیم آن بین وارثان وجود دارد. به همین علت باید برای انجام امور مربوط به این مسئله باید حتما به فردی حقوق دان مراجعه نمایید. 

مدارک مورد نیاز برای انتقال سرقفلی

قبل از هر چیز مالک سرقفلی اگر می خواهد سرقفلی را به کس دیگری انتقال دهد، باید اظهار نامه ای با این مضمون برای جلب رضایت و اطلاع مالک به او ارائه کند. در صورت آنکه به موجب این اظهار نامه اگر مالک رضایت خود را اعلام نماید، مالک سرقفلی می تواند ملک سرقفلی را بر اساس یک سند عادی به غیر واگذارد. 
اما در صورتی که مالک به انجام این کار رضایت نداد و مستاجر هم از آن ملک استفاده نمی کرد. برای انتقال سرقفلی به غیر باید مستاجر به مرجع قضایی مراجعه کرده و برای انتقال ملک سرقفلی به غیر از داده اجازه بگیرد. بدین منظور مستاجر باید قبل از هرچیز دادخواست خود را ثبت کرده و مدارک شناسایی به همراه سند و قول نامه سرقفلی به دفتر خدمات قضایی ارائه کند. 
پس از اقدامات قانونی مستاجر برای انتقال سرقفلی از طریق مرجع قضایی دادگاه بررسی های لازم را انجام داده و پس از آن حکم را صادر می کند. در صورتی که دادگاه حکمی مبنی بر اجازه انتقال سرقفلی به غیر را صادر کرده باشد، مستاجر می تواند ملک سرقفلی را به غیر انتقال دهد.
البته لازم به ذکر است که حکم دادگاه 6 ماه اعتبار داشته و در صورتی که تا قبل از اتمام اعتبار حکم سرقفلی به غیر انتقال پیدا نکند، حکم به حالت معلق درآمده و مالک سرقفلی باید مجددا برای دریافت آن اقدام نماید.

سخن آخر

سرقفلی یکی از موارد بسیار حائز اهمیت بوده که در جهموری اسلامی ایران قوانین بسیاری به آن اختصاص داده شده است. به موجب این قوانین شاکیان در این زمینه می توانند به راحتی احقاق حق کنند. به هر حال امیدواریم که مطالب فوق در این زمینه به شما کمکی هر چند کوچک کرده باشد.